Англи хэлний Must, Have to, Shall болон May-ын 12 ялгаа

Англи хэлэнд дүрэм журмыг илэрхийлэх олон өөр үгс байдаг. Тэдгээр үгсийг хэрэглэж буй нөхцөл байдлаас нь шалтгаалж ялгахад төвөгтэй байдаг. Тийм учраас ямар тохиолдолд аль үгийг хэрхэн зөв ашиглах талаар мэдэх нь чухал. Та энэхүү блогоос дээрх үгсийг хэрхэн зөв ашиглах талаар олж мэдээрэй.

Must

‘Must’ нь заавал хийх шаардлагатай гэдгийг илэрхийлэх шууд хэлбэр юм. Энэ нь та ямар нэг зүйлийг заавал ч үгүй биелүүлэх (биелүүлэхгүй) байх ёстой гэдгийг илэрхийлдэг. Би must-г ерөнхий болон түр зуурын эсвэл ирээдүйд өгөгдөх үүрэг даалгаврыг тайлбарлахад ашигладаг. Аль ч үйлийн эзнээс үл хамааран must-г нэг л хэлбэрээр ашигладаг учир хэрэглэхэд тун хялбар юм.

Жишээлбэл:

When you drive you must wear a seatbelt.

They must hand in their projects before the 8th June.

I must remember to send a birthday card to my Dad.

He must study harder if he wants to pass the exam.

We must get to the airport two hours before the flight.

Үгүйсгэсэн өгүүлбэрт ‘not’ нь n’t болж товчилж бичнэ.

‘Musn’t’-г хориг эсвэл огт хийж болохгүй гэдгийг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Жишээ нь:

When the traffic lights are red you mustn’t go.

They mustn’t use their mobile phones during lessons.

We mustn’t stand up while the plane is taking off.

I mustn’t drink any more coffee, otherwise I won’t sleep tonight.

She mustn’t go outside without a jacket. It’s really cold.

Passengers must not lean on the doors.

Асуулт асуухад Must-г ашиглаж болох боловч энэ нь орчин цагийн Англи хэлэнд түгээмэл хэрэглэгддэггүй. Must-р асуулт асуухдаа эзэн бие/ төлөөний үгний урд оруулж асуулт бүтээдэг.

Жишээ нь:

Must I go to the party? I don’t really want to.

What time must we leave? Not later than 2pm.

Must he make so much noise? It’s really annoying.

Why must the children do so much homework?

What must you wear at work?

Who must we call for an appointment?

Have to

‘Have to’-г батлах хувилбарт ашиглах тохиолдолд “must’ -тай адил үүрэг хариуцлагыг илэрхийлдэг. Гэхдээ, ‘have to’ нь ‘must’-с харьцангүй уян хатан буюу өнгөрсөн, одоо болон ирээдүй цагуудад ашиглаж болдог. Тиймээс энэ нь орчин цагийн Англи хэлэнд өргөнөөр хэрэглэгддэг. Have to нь өгүүлбэрт энгийн үйл үгтэй адилаар ордог.

Зарим БАТЛАХ хэлбэрт буй жишээ нь:

I have to email the supplier before he sends the goods.

We have to do the shopping because the cupboards are empty.

She has to take two trains and a bus to get to work every day.

You have to practice if you want to be fluent.

Motorcyclists have to wear a helmet.

If you’re a foreigner you have to fill in a landing card.

Асуух өгүүлбэрт ‘Have to’-г ямар нэгэн зүйл заавал хийх ёстой эсэхийг лавлахад ашиглана. ‘Have to’ бүхий асуулт нь орчин цагийн Англи хэлэнд must-с илүү түгээмэл хэрэглэгддэг. Жишээлбэл:

What time do you have to start work?

Do we have to take anything with us to the course?

Why do they have to do overtime? – Because their deadline is tomorrow.

Does he have to wear a suit to work?

Do I have to bring some form of ID?

What do we have to do now?

Үгүйсгэсэн өгүүлбэрт ‘have to’ нь ‘must’-с өөр утгаар ордог. ‘Don’t have to’ нь ямар нэгэн зүйл хийх шаардлагагүй гэдгийг илэрхийлэхэд ашиглана. Жишээ нь:

When you ride a bicycle you don’t have to wear a helmet, but it’s a good idea.

She doesn’t have to come to the meeting if she doesn’t want to.

We don’t have to wear uniforms to school in Italy.

I don’t have to work on Saturdays so I can do what I want.

They don’t have to read all the books the teacher recommended, just one of them.

You don’t have to pay to use the motorways in England. They are free.

Өнгөрсөн болон ирээдүй цагт have to-г хэрэглэх нь

Өнгөрсөн цаг дээр хэрэглэхэд ‘have to’ нь ‘had to’ болж хувирна. Энгийн өнгөрсөн цагийн ‘must’ нь ‘had to’ юм. Бүх төрлийн эзэн биений араас орохдоо хувирахгүй нэг хэлбэрээрээ бичигдэнэ.

Жишээ нь:

I had to wait a long time for my bus.

We didn’t have to use our passports. They accepted our ID cards.

Did you have to pay a fine when the police stopped you?

The doctor told her she had to lose weight.

They had to queue up for two hours to get through security. They almost missed their flight.

You had to do a lot of conference calls in your last job, didn’t you?

Бид ойрын хугацаанд эсвэл өдийг болтол дуусаагүй үүрэг хариуцлагаа тайлбарлаж ярихдаа ‘Have to’- г төгс одоо цаг болон өөр цагууд дээр хэрэглэж болдог.

Жишээ нь:

I’ve had to work a lot this week.

She’s had to leave early because her daughter is sick.

They haven’t had to go to the doctor for years. They’ve very healthy kids.

‘Have to’-г ‘will’-тэй хамт ирээдүйд заавал биелүүлэх ёстой эсвэл ёсгүй үүрэг хариуцлагыг тайлбарлахдаа хэрэглэдэг.

You’ll have to work hard if you want to get a promotion.

We’ll have to hurry up. The film starts in ten minutes.

She won’t have to start her job until next month, so she’s going on holiday.

Will they have to sign a register during lessons?

I’ll have to train hard for the marathon. I’m not fit enough yet.

You’ll have to tell Marie the truth, otherwise you’ll get into trouble.

Must or Have to?

Ямар тохиолдолд ‘must’ болон ‘have to’ хоёрыг хэрэглэдэг вэ? Ерөнхийдөө энэ хоёр үгийг алийг нь ч хэрэглэж болно. Гэхдээ ярих үед must болон have to нь бага зэргийн ялгаатай. Өөртөө дүгнэлт хийж, дотроосоо өөртөө үүрэг хариуцлагыг оноож буй тохиолдолд ’must’ хэрэглэх нь тохиромжтой. Жишээ нь:

These pants don’t fit me anymore. I must lose weight.

(Энэ тохиолдолд жин нэмснээсээ мэдэрч, өөрөө өөртөө заавал жин хасах/ турах хэрэгтэй гэж үүрэг даалгавар/ хариуцлагыг өгч байна. – Илүү дотоод шинж чанартай)

Эсрэгээрээ, гаднаас ирж буй үүрэг хариуцлгыг ‘have tp’ гэдгээр хэлэх нь элбэг байдаг.

My doctor told me I’m overweight and I have to go on a diet. 

(Энэ тохиолдолд эмч илүүдэл жинтэй байгааг сануулсан учраас дэглэм барихаар шийдсэн. – Гадны нөлөөн дээр тулгуурлаж буй үүрэг хариуцлага)

Албан ёсны захирамж, мэдэгдэл, баримт бичиг гэх мэт зүйлс дээр ‘must’ хэрэглэх нь илүү тохиромжтой.

Passengers must keep their bags with them at all times.

Үгүйсгэсэн өгүүлбэрт  ‘mustn’t’ нь заавал хийх шаардлагагүй гэдгийг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ. Харин ‘don’t have to’ нь хийх шаардлага байхгүй тохиолдолд хэрэглэгдэж байгаа.

You mustn’t do that! (Битий хий яагаад гэвэл хийх зөвшөөрөл байхгүй.)

You don’t have to do that. (Битий хий гэж заасан захирамж байхгүй тэгэхдээ хүсвэл хийж болно.)

Shall

Зарим бичиг баримтанд эсвэл албан нөхцөл байдалд ‘shall’-г албан үүргийг илэрхийлэхэд хэрэглэдэг.. Жишээлбэл:

Employees shall provide a medical certificate for sick leave.

Both parties shall give reasonable notice if they cannot attend the hearing.

Hotel guests shall pay for any damage to the rooms.

Members shall not use the gym equipment without a demonstration from the staff.

You shall wear your ID badge at all times.

Applicants shall come to interviews with their CV and copies of their qualifications.

Need

‘Need to’ -г шаардлагатай гэсэн нөхцөлд хэрэглэнэ. Энэ нь үүрэг хариуцлагатай адилхан утгатай ба ‘must ’болон ‘have to’-г бодвол эелдэг хувилбар юм. ‘Need’ нь ердийн үйл үгийн мөн баймж үйл үгийн аль алинаар нь ашиглагддаг.. Ихэнх тохиолдолд жирийн үйл үгээр хэрэглэхдээ доор дурьдсан бүтцээр хэрэглэнэ.

Жишээлбэл:

We need to fill up with petrol. The tank is almost empty.

Do you need anything from the shops?

They don’t need to come early. They can come whenever they’re ready.

Орчин цагийн Англи хэлэнд ‘need’ нь баймж үгээр орж байгаа тохиолдолд need not/ needn’t болж хувирах бөгөөд ардаа ‘to’-гүй ордог.

You needn’t do the washing up. I’ll do it later.

They needn’t complete the work right away. There’s plenty of time.

She needn’t worry about going to the dentist’s. He’s very kind.

Тодруулж хэлэхэд ‘don’t need to’ нь ‘you needn’t’- нь ‘you don’t have to’-тэй адилхан утгыг илэрхийлдэг.

May

‘May’ хэрэглэхдээ албан ёсоор зөвшөөрөл авах эсвэл асуулт асуухдаа хэрэглэнэ. Өгүүлбэрт бусад баймж үгүүдтэй адил бүтэцтэйгээр ордог.

Жишээлбэл:

May I come in?

You may have a seat here. The officer will come in a few minutes.

They may use the equipment as long as they use if carefully.

May we have some water?

He may take the exam again.

You may not use your phone while driving.

Тэгэхээр та баймж үгсийн ялгаатай хэрэглээ, хэрхэн үүрэг хариуцлагыг өөр байдлаар илэрхийлэхийг сурлаа. Сурсан зүйлээ бяцхан даалгавар болон нэмэлт дасгалуудыг хийж бататгаарай!